بررسی میزان کارایی روش حساسیت زدایی از طریق حرکات چشمی و پردازش مجدد ‏‎(emdr)‎‏ در درمان اختلال استرس پس از ضربه ‏‎(ptsd)‎‏ ناشی از جنگ در بین جانبازان

به منظور بررسی میزان تاثیر و کارآئی روش حساسیت زدائی از طریق حرکات چشمی و پردازش مجدد ‏‎(emdr) در درمان اختلال استرس پس از ضربه ناشی از جنگ ‏‎(war-related ptsd)‎‏ بعنوان جدیدترین روش درمانی مبتنی بر مواجهه در رویکرد رفتاری-شناختی که در سال 1989 توسط شاپیرو و بعنوان درمان انتخابی ‏‎ptsd‎‏ معرفی شده است، تعداد 24 نفر از جانبازان مبتلا به ‏‎ptsd‎‏ ناشی از جنگ از میان 55 نفر که دارای پرونده بالینی در کلینیک ویژه جانبازان شهرستان قزوین بودند، بطور تصادفی انتخاب، و پس از همتاسازی آنها در دو گروه مساوی ‏‎(n2=12,n1=12)‎‏ بر حسب متغیرهای سن، میزان تحصیلات و نوع داروی مصرفی، یکی ازگروهها بطور تصادفی بعنوان گروه آزمایش و گروه دیگر بعنوان گروه کنترل انتخاب شدند. هر دو گروه قبل و بعد از اجرای سه جلسه درمانی با روش ‏‎emdr‎‏ بر روی گروه آزمایش با مقیاس های تشخیص و درجه بندی ‏‎ptsd‎‏، واحدهای اضطراب ذهنی ‏‎(sud)‎‏، صحت و اعتبار شناخت ها ‏‎(voc)‎‏ مورد ارزیابی قرار گرفتند. ضمن آنکه از مقیاس های همیلتون برای ارزیابی افسردگی و اضطراب نیز در پس آزمون هر دو گروه استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش مبین آن بود که گروه آزمایش در پس آزمون خود نسبت به پیش آزمون، و در پس ازمون، در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنی دار در شدت علائم ‏‎ptsd‎‏، اضطراب ذهنی و شناخت منفی نشان داد. همچنین کاهش میزان اضطراب و افسردگی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در پس آزمون معنی دار بود. بطور کلی فرضیه های این پژوهش در رابطه با کاهش علائم مربوط به ملاکهای ((ب))، ((ج))، ((د)) و علائم همراه ‏‎ptsd‎‏، و اضطراب ذهنی و شناخت منفی، علائم اضطراب و افسردگی تحت تاثیر روش ‏‎emdr‎‏ در سطحی معنی دار مورد تائید قرار گرفت (در همه موارد ‏‎p<0/01‎‏).علاوه بر این، یافته های دیگر این پژوهش موید وجود همبستگی مثبت و معنی دار در بین اضطراب ذهنی با شناخت های منفی، اضطراب ذهنی با علائم اضطرابی و افسردگی با شناخت های منفی بود. یافته هی پژوهش بطور کلی موید تاثیر سریع روش ‏‎emdr‎‏ در کاهش علائم ‏‎ptsd‎‏ بوده، و نتایج حاصل همسو با یافته های مربوط به پژوهش های دیگران در این زمینه می باشد. محدودیت های پژوهش بیان و پیشنهادهایی برای انجام پژوهش های دقیق تر ارائه شده است. در پایان به دلیل کوچک بودن حجم نمونه، سه نفر از بیماران که بطور موفقیت آمیز با روش ‏‎emdr‎‏ درمان شده اند، بصورت موردی گزارش گردیده اند.